میکروب چیست؟
میکروارگانیسم‌ها یا همان میکروب‌ها موجودات زنده میکروسکوپی هستند که می‌توانند برای سلامتی انسان مفید یا مضر باشند. میکروب‌ها را می‌توان به چند دسته اصلی دسته‌بندی کرد: ویروس، باکتری، قارچ و پروتیست یا آغازیان. ما به عنوان انسان، در حال حاضر میلیون‌ها میکروب در سراسر بدن خود داریم و تخمین‌های کنونی نشان می‌دهد که ممکن است تا 1 میلیارد گونه مختلف میکروب روی زمین وجود داشته باشد. اگر بخواهیم ماشین‌های صنعتی را با بدن انسان مقایسه کنیم باید بگوییم از ماشین‌های خود طوری مراقبت کنید که انگار از بدن خود مراقبت می‌کنید. پس از COVID-19، همه ما به خوبی از ظاهر یک ویروس، نحوه انتقال بالقوه آن و میزان مضر بودن آن برای برخی افراد آگاه هستیم. ما می‌توانیم این موضوع را به میزان مضر بودن آلودگی میکروبی در روغن‌های صنعتی ربط دهیم. بنابراین در این مقاله قصد داریم به موضوع تشخیص و پیشگیری از آلودگی میکروبی در روانکار بپردازیم.
تشخیص
هنگامی که ما شروع به احساس بیماری میکنیم، قبل از شروع درمان باید برخی تشخیص‌های اولیه را انجام دهیم. رویکرد مشابهی باید در مورد روانکاری اتخاذ شود. علائم چیست، علت اصلی علائم چیست و چگونه آن را برطرف کنیم؟ در اینجا برخی از علائم آلودگی میکروبی آورده شده است. شما باید از ویژگی‌های خاصی آگاه باشید که ممکن است احتمال رشد میکروبی را افزایش دهد. سطح آب بالا، مناطق راکد، جریان کم و مناطق تاریک از جمله مواردی است که احتمال رشد میکروب را تقویت می‌کند. در حالی که این علائم و ویژگی‌ها ممکن است یک هشدار باشد، اما لزوماً به معنی تمام راه نیست. به عبارتی با تشخیص علائم شما در ابتدای راه قرار دارید. بیشتر تشخیص آلودگی میکروبی از طریق تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی انجام می‌شود. به طور کلی، آلودگی میکروبی باعث تولید اسید می‌شود. تولید اسید به این دلیل اتفاق می‌افتد که میکروب می‌خواهد رشد کرده و تولید مثل کند و برای رشد و تکثیر، هر موجود زنده‌ای باید بخورد و انرژی بسازد. روغن روانکار به عنوان منبع انرژی یا غذا برای میکروب عمل می‌کند. این روغن حاوی اتم‌های کربن و هیدروژن است که منبع انرژی مناسبی برای تکثیر میکروب فراهم می‌کند. هنگامی که این ساختارهای شیمیایی در روغن شکسته می‌شوند و پیوندهای باز دارند، به احتمال زیاد اکسیژن را جذب می‌کنند که باعث اکسیداسیون می‌شود که محصول جانبی آن تشکیل اسید است.
ما در مقاله آنچه باید در مورد آنالیز روغن بدانید به مبانی پایه در آنالیز روغن پرداخته‌ایم.
علائم مزمن تجهیزات روانکاری شده به عنوان شاخص در نمونه‌های آنالیز روغن نشان داده می‌شود و اگر اصلاح نشود، می‌تواند منجر به تخریب تجهیزات و کاهش بهره‌وری شود.
چگونگی رفع آلودگی میکروبی: نگهداری واکنشی
مهم‌ترین واژه‌هایی که باید به خاطر بسپارید عبارت است از تمیز، خنک و خشک. این واژه‌ها عوامل محیطی کلیدی در نگهداری روانکار به شمار می‌رود. دو عامل مهم «تمیز» و «خشک» در مورد آلودگی میکروبی بسیار اهمیت دارد.
همانطور که قبلا گفته شد، میکروب‌ها برای رشد به یک منطقه تاریک نیاز دارند. برای به یاد آوردن نحوه عملکرد یک میکروارگانیسم، می‌توانیم میکروب را به عنوان یک خون‌آشام تصور کنیم: خون‌آشام همانند میکروب برای زندگی به محیطی کهنه، مرطوب و تاریک نیاز دارد و خون یا همان روغن ماشین‌های ما را می‌مکد. با این حال، متأسفانه، عواملی مانند چلیپا در برابر میکروب‌ها مفید نیستند. برای خنثی کردن رشد باکتری‌ها و از بین بردن آن، باید از افزودنی‌های بیوسید یا بیوساید استفاده کنید. پس از حذف آلودگی، روغن باید تا حد امکان خشک شود. برای روشن شدن بیشتر، وقتی می‌گوییم «خشک‌شده»، منظور حذف هرچه بیشتر آب است. اگر خشک کردن امکان‌پذیر نیست، باید اقدامات جدی انجام دهیم و روغن آلوده را از مخزن خارج کنیم. پس از تخلیه، شستشوی کامل آن مخزن با روغن سازگار با ویسکوزیته پایین که دارای افزودنی بیوساید است، باید انجام شود.
پیشگیری
ما باید به طور فعال اطمینان حاصل کنیم که به طور تهاجمی از نفوذ آب جلوگیری میکنیم.مطمئن شوید که تمام مهر و موم‌ها و پورت‌ها ضد آب و ورود هوا باشند. برای کمک به جلوگیری از نفوذ آلاینده، اتصالات سریع را برای تخلیه، پر کردن و فیلتر کردن نصب کنید. از فیلترهای صحیح با کارایی دقیق محاسبه شده استفاده کنید. اهداف تمیزی و خشکی را برای ماشین‌آلات حیاتی خود تعیین کنید (به یاد داشته باشید، رشد میکروب به طور بالقوه می تواند در سطوح آب > 500ppm رخ دهد). در آخر و مهمتر از همه، نمونه‌برداری مکرر روغن، بازرسی و نظارت بر وضعیت را انجام دهید. این مورد تضمین می‌کند که اگر رشد میکروبی اتفاق افتاد، می‌توانید قبل از اینکه خیلی دیر شود جلوی آن را بگیرید. امیدواریم این نکته‌ها به شما کمک کند به روشی حساب شده در مورد آلودگی میکروبی نزدیک شوید و به کارکرد بهتر و طولانی‌تر ماشین‌هایتان کمک کند.
کلام آخر
برای شناسایی آلاینده‌های میکروبی در روان‌کننده‌ها، به دنبال علائمی مانند اکسیداسیون سریع یا ایجاد یک ماده ژلاتین مانند در فیلترها باشید. تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی برای تشخیص بسیار مهم است. اقدامات مناسب جهت رفع مشکل شامل حفظ پاکیزگی و خشکی روغن، استفاده از بیوسیدها و حذف آب برای جلوگیری از رشد میکروبی است. اقدامات پیشگیرانه شامل استفاده از هواکش‌های مناسب، اطمینان از مهر و موم محکم، و اجرای اتصالات سریع برای تعمیر و نگهداری روغن است.
منبع
How to detect, treat and prevent microbial contaminants in lubricants (2022). https://www.machinerylubrication.com/Read/32186/how-to-detect,-treat-and-prevent-microbial-contaminants-in-lubricants.
سوالات متداول
آلاینده‌های میکروبی موجود در روان‌کننده‌ها اشکال مختلف میکروارگانیسم‌ها مانند باکتری، قارچ (از جمله مخمرها و کپک‌ها) و در برخی موارد جلبک‌ها هستند که می‌توانند در سیستم‌های روانکاری رشد کنند. این آلاینده‌ها می‌توانند کیفیت روانکار را کاهش دهند و به تجهیزات آسیب برسانند.
میکروب‌ها می‌توانند از طریق روش‌های مختلف، از جمله روغن‌های جدید آلوده، کلاهک‌های تنفسی، مهر و موم، ابزار تعمیر و نگهداری و از طریق هوا یا آبی که ممکن است وارد سیستم‌ها شوند، وارد سیستم‌های روانکاری شوند. محیط‌های مرطوب و مواد مغذی موجود در روان‌کننده‌ها می‌توانند از رشد میکروبی حمایت کنند.
علائم آلودگی میکروبی عبارتند از: افزایش اسیدیته در روغن، تشکیل لجن یا رسوب فیلترها، خطوط مسدود شده، خوردگی سطوح فلزی و تغییر در رنگ روان‌کننده یا ظاهر آن.
بیوسیدها: عوامل شیمیایی که می‌توانند میکروارگانیسم ها را از بین ببرند یا از رشد آن‌ها جلوگیری کنند. انتخاب یک بیوسید سازگار با روان‌کننده و مواد سیستم ضروری است.
حذف فیزیکی: فیلتراسیون یا سانتریفیوژ برای حذف زیست توده میکروبی و ذرات.
شستشو و تمیز کردن سیستم: حذف روان‌کننده آلوده و تمیز کردن سیستم قبل از پر کردن مجدد آن با روان‌کننده تازه.
کاملا. آلودگی میکروبی می‌تواند منجر به تخریب سریع خواص روان‌کننده، افزایش سایش و خوردگی قطعات، گرفتگی فیلترها و در نهایت کاهش طول عمر ماشین‌آلات و افزایش هزینه‌های نگهداری شود.
تولیدکنندگان باید با تامین‌کنندگان روانکار یا کارشناسان صنعت برای انتخاب روانکار مناسب مواد غذایی بر اساس عواملی مانند شرایط عملیاتی، سازگاری تجهیزات و الزامات قانونی مشورت کنند. انجام ارزیابی‌های کامل ریسک و رعایت بهترین شیوه‌های روانکاری نیز ضروری است.
