تعمیر و نگهداری تنها قابل کنترل‌ترین هزینه در یک کارخانه به شمار می‌رود. در جستجوی تمیزترین روغن قابل دستیابی، برخی از سوالات معمولاً شکل می‌گیرند: چه مقدار فیلتراسیون باید انجام شود، آیا فیلتراسیون بیش از حد است؟ آیا چیزی به نام روغن خیلی تمیز وجود دارد؟ در حالی که پرسش‌ها ساده و سرراست هستند، پاسخ‌ها چیزی غیر از این است و شامل متغیرهای مختلفی هستند که بسیاری از آنها هنگام شروع یک برنامه تمیز کردن در نظر گرفته نمی‌شود. در میان اولین متغیرهایی که در هنگام کمک به مشتری در توسعه برنامه کنترل آلودگی به آن اشاره می‌کنیم، نوع سیال مورد نظر است. اکثر تاسیسات صنعتی طیف وسیعی از روان‌کننده‌ها را برای انواع ماشین‌ها و محیط‌های مختلف به کار می‌گیرند. تعیین محل تمرکز برای فیلتراسیون با تعیین اینکه کدام سیالات واقعاً به فیلتراسیون نیاز دارند شروع می شود. درست است ممکن است لازم نباشد همه روان‌کننده‌ها قبل از استفاده فیلتر شوند. در ادامه با ما همراه باشید تا تمام موارد مهم پیرامون فیلتراسیون را مرور کنیم.
برخی از ماشین‌ها ممکن است نیازی به فیلتر نداشته باشند
بیایید با تجهیزاتی شروع کنیم که در آن نتایج آلودگی کم است یا ممکن است فیلتر کردن روانکار از نظر اقتصادی امکان‌پذیر نباشد. به طور معمول، اولین ماشین‌ها در این دسته معمولاً سیستم‌هایی با تلفات کامل یا آنهایی هستند که کاملاً در معرض محیط قرار دارند. تجهیزات با اتلاف کل (جایی که روان‌کننده اعمال می شود، سپس تخلیه یا تبخیر شده یا به طور دیگری مصرف می‌شود) ممکن است نیازی به فیلتراسیون نداشته باشد، مشروط بر اینکه روان‌کننده اعمال شده بر مکانیسم تحویل تأثیری نداشته باشد. به عنوان مثال، اگر از سیستم اسپری یا قطره‌ای استفاده می‌کنیم، روان‌کننده باید عاری از مواد جامد باشد که نازل‌ها یا لوله‌ها را مسدود می‌کند. در سیستم‌هایی که آزادانه در معرض محیط هستند (مانند چرخ دنده‌های باز و زنجیر محرک)، آلاینده‌های محیط به سطوح مرطوب شده با روغن می‌چسبند و هرگونه فعالیت فیلتراسیون قبلی را بی‌فایده می‌سازند. در این موارد، بیشتر متوجه خواهید شد که فیلتراسیون در مقایسه با سود بسیار پرهزینه است.
"آنچه باید در مورد آنالیز روغن بدانید" جزییاتی را در مورد آنالیز روغن، نمونه‌گیری، تست های مورد استفاده در آن و تفسیر نتایج ارائه می‌دهد.
از طیف‌سنجی فروسرخ (FTIR) میتوان برای آنالیز دوده در مواد مختلف، از جمله محصولات احتراق، ذرات اگزوز دیزل و سایر نمونه‌های حاوی مواد کربنی استفاده کرد.
روی ماشین‌هایی که نیاز به فیلتر دارند تمرکز کنید
تجهیزاتی که به فیلتراسیون دقیق نیاز دارند اغلب در سرعت‌ها و بارهای بالا کار می‌کنند و دارای تلرانس‌های دینامیکی تنگاتنگ هستند. به طور معمول، سیستم هیدرولیک به تمیزترین روغن در مقایسه با سایر سیستم‌ها نیاز دارد و به دنبال آن سیستم‌های توربین و روانکنندههای یاتاقان قرار دارند. در حالی که سایر تجهیزات نیز از روغن تمیزتر سود می‌برند، تمرکز اصلی روی تمیزی باید در اینجا باشد. گیربکس‌ها، موتورها و کمپرسورها میتوانند سیال آلوده آلوده داشته باشند و همچنان به خوبی کار کنند. هنگامی که ما شروع به تمرکز بر روی نوع ماشین می‌کنیم، مجبور می‌شویم به نوع روان‌کننده نیز توجه ویژه‌ای داشته باشیم. برای این بحث، ما فقط روی روغن‌ها تمرکز می‌کنیم، زیرا گریس معمولاً فیلتر نمی‌شود و عوامل بیشتری در فرمولاسیون آنها وجود دارد. روغنهای روانکاری که در سیستم‌هایی با بار سنگین استفاده میشوند، مانند چرخ دنده‌ها، به احتمال زیاد با هر تعداد افزودنی جامد فرموله میشوند.
کف‌زدا
مواد ضد کف یا کف‌زدا میتوانند تحت تأثیر شرایط فیلتراسیون بسیار سخت قرار گیرند. در حالی که اندازه فیزیکی افزودنی‌ها در این فرآیند تفاوت ایجاد می‌کند، مشکل زمانی پیش می‌آید که غلظت این افزودنی‌ها خیلی زیاد است، برای مثال زمانی که شخصی یک کیت مقاوم‌سازی اضافه می‌کند تا شرایط کف بالا را برطرف کند. هنگامی که غلظت بیش از حد بالا باشد، مواد افزودنی نمی‌توانند در حالت نیمه محلول وجود داشته باشند که به آنها اجازه می‌دهد از طریق منافذ در اکثر فیلترها بلغزند. هنگامی که این مواد افزودنی حذف شوند، روغن بیشتر مستعد کف کردن و پایداری است.
افزودنی‌های ضد خش
یکی دیگر از انواع رایج افزودنی که در سیستم‌هایی با بارگذاری زیاد یافت می‌شود، افزودنی‌های فشار شدید جامد یا ضد خراش است. اینها در اشکال مختلف با ساختارهای شیمیایی و اتمی متفاوت هستند اما حل نمی‌شوند. بلکه در روغن معلق هستند. فیلتراسیون محکم این مواد افزودنی را حذف می‌کند و دستگاه در مناطقی با تماس زیاد – به ویژه مناطقی که حرکت لغزشی دارند – سایش فاجعه‌بارتری را متحمل می‌شود. علاوه بر این، هر نوع افزودنی یک اندازه مشترک داشته باشد هنگام انتخاب فیلتر باید در نظر گرفته شود. به عنوان مثال، اگر از روغن دنده‌ای با افزودنی دی‌سولفید‌مولیبدن در اندازه ده میکرون استفاده می‌کنیم، سعی می‌کنیم از فیلتر کردن تا آن سطح (و پایین‌تر) برای حفظ ماده افزودنی خودداری کنیم. سایر سیالات ممکن است یک ماده افزودنی جامد در خود نداشته باشند، اما ممکن است در عوض افزودنی‌های حل شده زیادی داشته باشند: اینها نیز میتوانند فیلتر شوند، اما فرآیند با تله‌گذاری فیزیکی متفاوت است. بسیاری از افزودنی‌ها بر اساس قطبیت (جذب طبیعی به سایر اقلام قطبی) در داخل سیال عمل می‌کنند. برخی از این افزودنی‌ها بسیار رایج هستند، مانند ضد سایش، بازدارنده‌های خوردگی و پخش‌کننده‌ها. اگر محیط فیلتری انتخاب شود که از نوع جاذب باشد، این مواد افزودنی را به دلیل قطبیت جذب می‌کند و از سیال خارج می‌سازد. به طور طبیعی، اگر این مواد افزودنی از قبل به یک ذره یا آلاینده در قسمت عمده روغن چسبیده باشند و ذره در فیلتر گیر کند، سطح افزودنی نیز کاهش می‌یابد.
انواع فیلتر مدیا
برای سیستم‌هایی که به دنبال کدهای ISO پایین، مانند ISO 16/14/12 یا پایین‌تر هستند، نیاز به استفاده از یک فیلتر خوب آشکارتر می‌شود. برای تعداد ذرات بیشتر، فیلتر می‌تواند بزرگتر یا بازده جذب کمتر باشد. در حالی که برخی از مواد افزودنی مانند مواد جامد ذکر شده در بالا ممکن است به دلیل اندازه حذف شوند، برخی دیگر مستعد مکانیسم‌های مختلفی هستند که منجر به حذف آنها از سیال می‌شود. مدیای فعال مانند خاک رس، خاک دیاتومه و مانند آن بسیار قطبی هستند. در حالی که اینها ممکن است در کاربردهایی مانند سیستم‌های کنترل الکتروهیدرولیک (EHC) با استفاده از استرهای فسفات به خوبی کار کنند، ما نمی‌خواهیم آنها را برای کار در سیستم‌هایی که حاوی مقادیر بالایی از افزودنی‌های قطبی هستند، مانند چرخ دنده‌ها، کمپرسورها یا روغن موتور استفاده کنیم. این فیلترها سطح بسیار زیادی دارند و مواد افزودنی ترجیحاً به آنها می‌چسبند تا قطعات ماشین (که می‌تواند منجر به کاهش شدید سطح افزودنی و عملکرد شود). سایر انواع مدیا، مانند سلولز، کمتر مستعد حذف مواد افزودنی هستند، اما سیستم فیلتراسیون می‌تواند بر این امر نیز تأثیر بگذارد. استفاده از فیلتراسیون تمام جریان و بای پس ممکن است روی سطوح افزودنی تأثیر چندانی نداشته باشد، اما اگر از مخازن تهنشینی استفاده کنیم، داستان متفاوت است. در مخازن ته نشینی، مواد افزودنی ممکن است به دلیل عدم حرکت یا چسبیدن به ذرات دیگری که در حال ته‌نشین شدن هستند، از حالت محلول خارج شوند.
درک سطوح افزودنی
کاهش در سطوح افزودنی طبیعی است، و هنگامی که آنها تقریباً بیست و پنج درصد از مقادیر اولیه خود را از دست دهند، ما درگیر این سوال می‌شویم که آیا آنها هنوز معتبر هستند یا خیر. گزارش آنالیز روغن به سادگی تعداد غلظت‌های موجود در روغن را بیان می‌کند، اما واقعاً به ما نمی‌گوید که آیا آنها هنوز فعال هستند یا خیر. برای اینکه مطمئن شویم، باید آزمایش عملکرد روغن را انجام دهیم تا مشخص کنیم که آیا خواص شیمیایی و فیزیکی به سطح ناایمن تغییر کرده است یا خیر. معمولاً تنها زمانی که حجم زیادی از روغن در معرض خطر باشد، انجام این کار از نظر اقتصادی امکان‌پذیر است. فیلتراسیون مکانی عالی برای شروع هر برنامه تعمیر و نگهداری پیشگیرانه است و با انتخاب صحیح فیلتر و درک خطرات بیش از حد آن، می توانید مطمئن شوید که بدون آسیب رساندن به روغن، بیشترین سود را از تلاش های خود می‌برید.
کلام آخر
فیلتر بیش از حد روغن، در حالی که با هدف از بین بردن آلاینده‌ها برای افزایش عمر تجهیزات انجام می‌شود، در صورت عدم مدیریت دقیق می‌تواند به طور ناخواسته منجر به عواقب منفی شود. فیلتراسیون بسیار ریز می‌تواند نه تنها آلاینده‌های مضر را حذف کند، بلکه افزودنی‌های مفیدی را که برای عملکرد روغن بسیار مهم هستند، مانند عوامل ضد سایش، شوینده‌ها و پخش‌کننده‌ها را نیز حذف می‌کند. این افزودنی‌ها برای محافظت از قطعات ماشینآلات، بهبود پایداری روغن و حفظ پاکیزگی در سیستم فرموله شده‌اند. فیلتراسیون بیش از حد می‌تواند این اجزای ضروری را از بین ببرد و به طور بالقوه منجر به سایش سریع، کاهش اثربخشی روان‌کننده و در نهایت کاهش طول عمر ماشینآلات شود. علاوه بر این، فیلتراسیون بیش از حد می‌تواند هزینه های عملیاتی را به دلیل نیاز به تعویض مکرر روغن و جایگزینی رسانه های فیلتراسیون افزایش دهد.
منبع
Cash, W. (2022) Avoid over-filtration: The importance of optimization. https://www.machinerylubrication.com/Read/32185/avoid-over-filtration-the-importance-of-optimization
سوالات متداول
فیلترهای روغن رایج که برای روانکنندههای صنعتی استفاده میشوند عبارتند از:
- فیلتر روغن مکانیکی
- فیلتر روغن تهنشینی
- فیلتر روغن گریز از مرکز
- فیلتر روغن با راندمان بالا
- فیلتر روغن تمام جریان
- فیلتر روغن هیدرولیک
- فیلتر روغن ثانویه
- فیلتر روغن اسپینآف
- فیلتر روغن کارتریج
- فیلتر روغن اسپینر
- فیلتر روغن محفظه حرارتی
فیلتر را به طور مرتب بررسی کنید و بر اساس توصیههای سازنده یا زمانی که به حداکثر ظرفیت خود رسید آن را تغییر دهید.
خیر، روغنهای مختلف نیاز به فیلترهای خاصی دارند. فیلتر مناسب را بر اساس نیازهای برنامه و دستگاه خود انتخاب کنید.
با کارشناسان یا ارائهدهندگان خدماتی که میتوانند شما را در انتخاب نوع فیلتر مناسب بر اساس نیاز خاص ماشینآلات راهنمایی کنند، مشورت کنید.
