گریس صنایع برق و الکترونیک

صنعت برق که بیشتر به عنوان بخش انرژی الکتریکی شناخته می‌شود، طیف گسترده‌ای از فعالیت‌های مرتبط با تولید، انتقال، توزیع و استفاده از انرژی الکتریکی را در بر می‎گیرد. بخش تولید به تولید برق از منابع سنتی مانند زغال سنگ، گاز طبیعی، نفت، نیروگاه‌های هسته ای همچنین منابع تجدیدپذیر مانند باد، خورشید، آب، زمین گرمایی و زیست‌توده اشاره دارد. در بخش انتقال، خطوط انتقال فشار قوی برق در فواصل طولانی، پست‌های مربوط به کاهش ولتاژ برای توزیع و نظارت بر جریان برق، شبکه‌های توزیع برق و اپراتورهای شبکه جهت تضمین جریان مطمئن و کارآمد برق وجود دارد. بازارهای انرژی، توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، تحقیق و توسعه و بهره‌وری و صرفه‌جویی در انرژی از بخش‌های مهم دیگر این حوزه گسترده است. 

یکی از بخش‌های حیاتی تولید برق روان‌کاری تجهیزات است و این ابزاری ضروری برای افزایش بهره‌وری و به حداقل رساندن تلفات است. هر دستگاهی که دارای قطعات متحرک است برای عملکرد موثر به روان‌کننده نیاز دارد. اپراتورها از طریق انتخاب و اعمال صحیح روان‌کارهایی مانند روغن می‌توانند از تعمیر و نگهداری نیروگاه‌ها اطمینان حاصل کنند. بنابراین، داشتن درک عمیق از روانکاری، ویژگی های محصولات، کاربردهای خاص و نگهداری روانکار می‌تواند برای هر نیروگاهی بسیار مفید باشد. 

از طریق انتخاب روان‌کارهای صنعتی با کیفیت بالا، اپراتورها می‌توانند بازده انرژی را افزایش و هزینه‌ها و زمان خرابی را به حداقل برسانند. در عین حال ایمنی محل کار نیز تقویت می‌شود. 

پرکاربردترین روغن‌ها در صنعت برق

در اینجا برخی از انواع رایج روغن‌های روان‌کننده مورد استفاده در نیروگاه‌های تولید برق و به طور کلی صنعت برق آورده شده است:

• روغن عایق: روغن‌های عایق در تجهیزات برق فشار قوی از جمله ترانسفورماتورها و خازن‌ها استفاده می‌شود. آن‌ها دارای قدرت دی الکتریک بالا، ویسکوزیته کم و پایداری حرارتی عالی هستند. روغن‌های عایق الکتریکی گرما را دفع  و از ایجاد قوس الکتریکی جلوگیری می‌کنند.
• روغن توربین: در نیروگاه ها برای اطمینان از اینکه توربین‌ها می‌توانند به طور مداوم تحت دما و استرس شدید کار کنند، به روغن های روان‌کننده با کیفیت بالا نیاز است. سازندگان متخصص، روغن‌هایی را برای توربین ایجاد می‌کنند که برای ارائه عملکرد استثنایی، محافظت از گاز، آب، بخار، همچنین در برابر مجموعه‌ای از مسائل از جمله سایش فلز و خوردگی مقاوم باشند. 
• روغن دنده: این روغن‌ها برای محافظت طیف گسترده‌ای از سیستم‌های انتقال، زمانی که نیروگاه‌ها به عملکرد صاف تجهیزات خود نیاز دارند، حیاتی هستند. خودروهای نیروگاهی ممکن است به روغن دنده برای جعبه دنده‌دستی خود یا روغن دنده فشار شدید (EP) برای سیستم‌های گیربکس صنعتی در ماشین‌آلات کار نیاز داشته باشند. این محصولات دارای روغن پایه مناسبی هستند که با افزودنی تقویت شده و به روغن دنده اجازه می‌دهد تحت بارهای سنگین و تحت فشار شدید استفاده شود. در نتیجه، روغن‌های دنده EP می‌توانند با شرایط سخت عملیاتی و چالش‌های محیطی ناشی از تجهیزات مورد استفاده در صنعت نیروگاه مقابله کنند.
• روغن هیدرولیک: روغن‌ها و سیالات هیدرولیک به‌عنوان وسیله‌ای عمل می‌کنند که می‌توانند نیرو را در سیستم‌های هیدرولیک مانند آنهایی که در عملیات برق آبی و بادی استفاده می‌شوند، انتقال دهند. برای افزودن عمر مفید به ماشین‌آلات نیروگاه، روغن‌های هیدرولیک معمولا با خواص ضد سایش طراحی می‌شوند. این افزودنی می تواند تحت فشار سخت کار کند و از اجزای کلیدی مانند پمپ‌های هیدرولیک محافظت بعمل آورد. همچنین برای محافظت از اپراتورهای نیروگاه و خدمه تعمیر و نگهداری که چک سیستم های هیدرولیک را انجام می دهند، سیالات هیدرولیک زیادی تولید می‌شوند که در برابر آتش مقاوم هستند. این مایعات از فرمول‌های تخصصی پلیول-استر یا آب-گلیکول استفاده می‌کنند تا کیفیت حرارتی و هیدرولیتیک برجسته ای ارائه دهند. 
• روغن ترانسفورماتور: روغن‌های ترانسفورماتور در ترانسفورماتورهای الکتریکی برای تامین عایق بودن، خنک‌کنندگی و روانکاری استفاده می‌شوند. آن‌ها دارای قدرت دی الکتریک بالا، ویسکوزیته کم و هدایت حرارتی خوب هستند. روغن‌های ترانسفورماتور به دفع گرمای تولید شده در حین کار ترانسفورماتور کمک می‌کنند و عایق الکتریکی مناسب را بین سیم‌پیچ‌های ترانسفورماتور را فراهم می‌آورند. 
• روغن کمپرسور: روغن‌های کمپرسور در کمپرسورهای مختلف به کار رفته در صنعت برق برای روانکاری و خنک‌کنندگی استفاده می‌شوند. آن‌ها پایداری حرارتی عالی، خاصیت ضد کف و مقاومت در برابر اکسیداسیون دارند. همچنین به کاهش اصطکاک، محافظت در برابر سایش و حفظ راندمان کمپرسور کمک می‌کنند.
• سیالات انتقال حرارت: سیالات انتقال حرارت، مانند روغن‌های حرارتی، در تجهیزات صنعت برق برای کنترل دما و انتقال حرارت، مانند مبدل‌های حرارتی و برخی از انواع سیستم‌های گرمایش الکتریکی استفاده می‌شوند.
• روغن موتور: در نیروگاه‌ها و تجهیزات الکتریکی با موتورهای احتراق داخلی، از روغن موتور برای روانکاری اجزای موتور مانند پیستون، میل‌لنگ و یاتاقان استفاده می‌شود.
• روغن پمپ وکیوم: روغن پمپ وکیوم یا خلاء در سیستم‌های وکیوم برای روانکاری و آب‌بندی استفاده می‌شود. آن‌ها باید دارای فشار بخار کم برای حفظ خلاء و خواص مربوط به جلوگیری از آلودگی روغن در محفظه خلاء باشند.

برخی از پرکاربردترین ماشین‌آلات و تجهیزات مورد استفاده در صنعت برق که به روغن‌کاری نیاز دارند 

در اینجا برخی از ماشین‌هایی که معمولاً در نیروگاه‌های تولید برق و به طور کلی صنعت برق یافت می‌شوند که نیاز به روغن‌کاری دارند آورده شده است:

• توربین‌های بخار و گاز: توربین‌های بخار و توربین‌های گاز از اجزای ضروری نیروگاه ها هستند. آن‌ها دارای شفت، یاتاقان و چرخ‌دنده‌های چرخان هستند که نیاز به روغن‎‌کاری دارند. روانکاری برای کاهش اصطکاک، جلوگیری از سایش و حفظ عملکرد کارآمد این اجزا ضروری است.
•  ژنراتورها: ژنراتورها انرژی مکانیکی را به انرژی الکتریکی در نیروگاه‌ها تبدیل می‌کنند. آنها حاوی یاتاقان، سیستم های دنده و فن‎های خنک‌کننده هستند که برای به حداقل رساندن اصطکاک، اتلاف گرما و اطمینان از تولید برق قابل کارآمد به روغن‌کاری نیاز دارند.
• پمپ‌ها: نیروگاه‌ها از پمپ‌های مختلفی مانند پمپ‌های آب تغذیه دیگ بخار، پمپ‌های کندانس و پمپ‌های خنک‌کننده استفاده می‌کنند. این پمپ‌ها دارای شفت، یاتاقان و آب‌بندی‌های چرخشی هستند که برای کاهش اصطکاک، جلوگیری از نشتی و حفظ کارایی لازم نیاز به روغن‌کاری دارند.
• فن‌ها و دمنده‎ها: از فن‌ها و دمنده‌ها برای گردش هوا، تامین هوای احتراق و جابجایی گازهای خروجی در نیروگاه‌ها استفاده می‌شود. این تجهیزات دارای بلبرینگ و چرخ‌دنده‌هایی هستند که برای به حداقل رساندن اصطکاک، کاهش نویز و اطمینان از عملکرد روان نیاز به روغن‌کاری دارند.
• کمپرسورها: کمپرسورها در نیروگاه‌ها برای کاربردهایی مانند فشرده‌سازی هوا و  انتقال گاز استفاده می‌شوند. آن‌ها دارای قطعات دوار شامل بلبرینگ‌ها، پیستون و سوپاپ‌ها هستند که برای کاهش اصطکاک، جلوگیری از گرمای بیش از حد و حفظ راندمان مناسب به روغن‌کاری نیاز دارند.
• موتورهای الکتریکی: تجهیزات نیروگاهی اغلب از موتورهای الکتریکی برای هدایت پمپ، فن‌ها و سایر ماشین‌آلات استفاده می‌کنند. موتورهای الکتریکی دارای یاتاقان و شفت‌هایی هستند که برای کاهش اصطکاک، جلوگیری از گرمای بیش از حد و افزایش عمر موتور نیاز به روان‌‌کاری دارند.
• شیرها و محرک‌ها: نیروگاه‌ها دارای دریچه و محرک‌های متعددی هستند که جریان سیالات و گازها را کنترل می‌کنند. این قطعات اغلب برای به حداقل رساندن اصطکاک، اطمینان از عملکرد روان و جلوگیری از نشت نیاز به روان‌کاری دارند.
• مبدل‌های حرارتی: مبدل های حرارتی نقش مهمی در عملیات نیروگاه‌های تولید برق ایفا می‌کنند و سبب انتقال حرارت از یک سیال به سیال دیگر می‌شوند. برخی از مبدل‌های حرارتی دارای قطعات چرخشی مانند یاتاقان و فن هستند که برای کاهش اصطکاک و اطمینان از انتقال حرارت کارآمد به روغن‌کاری نیاز دارند.
• سیستم‌های هیدرولیک: نیروگاه‌ها از سیستم‌های هیدرولیک برای کنترل و بهره‌برداری از تجهیزات مختلف مانند گاورنرهای توربین و محرک سوپاپ‌ها استفاده می‌کنند. سیستم‌های هیدرولیک برای اطمینان از عملکرد روان، جلوگیری از سایش و حفظ قابلیت اطمینان سیستم به روان‌‌کاری مناسب نیاز دارند.
• تجهیزات انتقال نیرو: گیربکس، کوپلینگ‌ها و زنجیرهای محرکی که در سیستم‌های انتقال برق استفاده می‌شوند، برای کاهش اصطکاک و سایش نیاز به روغن‌کاری دارند.
• تجهیزات توزیع برق: تجهیزاتی مانند کلیدهای مدار، شین‌ها و کلیدهای قطع‌کننده در سیستم‌های توزیع برق ممکن است دارای قطعات متحرکی باشند که نیاز به روغن‌کاری دارند.
• پانل‌های کنترل و جعبه‌های اتصال: پانل‌های کنترل و جعبه‌های اتصال اغلب حاوی سوئیچ، دکمه‌های فشاری و سایر اجزای مکانیکی هستند که برای اطمینان از عملکرد روان، جلوگیری از اتصال و کاهش سایش نیاز به روان‌کاری وابسته هستند. 
• رله‌ها: رله‌ها وسایل الکترومغناطیسی هستند که برای کنترل و کلیدزنی مدارهای الکتریکی استفاده می‌شوند. آن‌ها دارای قطعات متحرک مانند آرمیچرها و کنتاکت‌هایی هستند که برای کاهش اصطکاک، اطمینان از تماس مناسب و جلوگیری از سایش، به روغن‌کاری نیاز دارند. 
• کنتاکتورها: کنتاکتورها وسایل الکترومکانیکی هستند که برای کنترل موتورهای الکتریکی و مدارهای قدرت استفاده می‌شوند. آن‌ها دارای کنتاکت‌های متحرک و پیوندهای مکانیکی هستند که برای کاهش اصطکاک و جلوگیری از سایش به روان‌کاری نیاز دارند.
• پانل‌های کنترل و جعبه‌های اتصال: پانل‌های کنترل و جعبه‌های اتصال اغلب حاوی سوئیچ، دکمه‌های فشاری و سایر اجزای مکانیکی هستند که برای اطمینان از عملکرد روان، جلوگیری از اتصال و کاهش سایش نیاز به روغن‌کاری دارند.

توجه به این نکته مهم است که الزامات روانکاری خاص برای هر دستگاه ممکن است بسته به عواملی مانند طراحی تجهیزات، شرایط عملیاتی و توصیه‌های سازنده متفاوت باشد. پایبندی به دستورالعمل‌های سازنده و انجام تعمیر و نگهداری منظم  برای عملکرد قابل اعتماد و کارآمد ماشین‌آلات بسیار مهم است.