روغن صنایع نفت و گاز

تجهیزات و ماشین‌آلات صنعت نفت که به روغن‌کاری نیاز دارند 

طیف وسیع تجهیزات در صنعت نفت و گاز وجود دارد که نیاز به روغن‌کاری مناسب دارند. برخی از تجهیزاتی که برای حفظ عملکرد خود به روغن‌کاری مناسب نیاز دارند عبارتند از: 

• پمپ‌ها: انواع پمپ‌ها در صنعت نفت مورد استفاده قرار دارد که از جمله آنها می‌توان به پمپ‌های گریز از مرکز، پمپ های جابجایی مثبت و پمپ‌های رفت و برگشتی اشاره کرد. روغن کاری برای قطعات متحرک داخل پمپ ها ضروری است.
• کمپرسورها: از کمپرسورها برای افزایش فشار گاز، اغلب در پردازش و انتقال گاز طبیعی استفاده می‌شود. روغن‌کاری برای یاتاقان، سیلندر، پیستون و سایر اجزا ضروری است.
• توربین ها: توربین‌های عمدتا گاز که در صنعت نفت کاربرد دارند، برای حفظ عملکرد به روغن‌کاری اجزای دوّار نیاز دارند.
• تجهیزات حفاری: دکل‌های حفاری مورد استفاده در اکتشاف و تولید نفت و گاز نیاز به روغن‌کاری برای اجزای مختلف از جمله صفحه‌های دوّار، رزوه‌های لوله حفاری و سیستم‌های هیدرولیک دارند.
• شیرها: شیرها جریان سیالات را در صنعت نفت کنترل می‌کنند. برای اطمینان از عملکرد روان و جلوگیری از نشتی، روغن‌کاری برای ساقه‌های سوپاپ، نشیمنگاه‌ها و سایر قطعات متحرک ضروری است.
• ماشین آلات دوار: تجهیزات دوار مختلف مانند فن‌ها، دمنده‌ها و همزن‌ها برای به حداقل رساندن اصطکاک و اطمینان از عملکرد کارآمد نیاز به روغن‌کاری مناسب دارند. 
• سیستم‌های هیدرولیک: سیستم‌های هیدرولیک در تجهیزات مختلفی مانند سیستم‌های کنترل سر چاه و دکل‌های حفاری استفاده می‌شود. روغن‌کاری برای اجزای هیدرولیک و آب‌بندی ضروری است.
• شیر فوران‌گیر یا  ((Blowout Preventers (BOPs): وسایل ایمنی حیاتی در عملیات حفاری هستند. برای اطمینان از عملکرد مناسب قطعات مختلف در این تجهیزات روغن‌کاری مورد نیاز است. 
• پمپ‌جک (Pump Jacks) : گونه‌ای پمپ ویژه در استخراج نفت خام است که با ایجاد حرکت رفت و برگشت سیلندر و پیستون به بالا آمدن و استخراج نفت کمک می‌کند. روغن‌کاری برای چرخ دنده و یاتاقان‌ها در این سیستم‌ها بسیار مهم است.
• خطوط لوله: تجهیزاتی مانند پیگ‌های خط لوله و ایستگاه‌های پمپ برای حفظ حرکت پیگ‌ها و عملکرد صحیح پمپ‌ها و شیرها نیاز به روغن‌کاری دارند.
• سیم بکسل: سیم طناب‌ها باید روغن‌کاری شوند تا از زنگ‌زدگی و خوردگی آن‌ها جلوگیری شود که می‌تواند به افزایش عمر آنها کمک کند.
• وینچ و بالابر: وینچ و بالابر برای بلند‌کردن و کشیدن بارهای سنگین استفاده می‌شود. روانکاری برای کابل‌ها، زنجیرها و قطعات متحرک  این ابزارها حیاتی است تا از عملکرد ایمن و موثر اطمینان حاصل شود. 
• جرثقیل: جرثقیل‌های مورد استفاده در بارگیری و تخلیه تجهیزات و مواد نیاز به روغن‌کاری مناسب برای حفظ عملکرد مطلوب دارند.

باز هم یادآور می‌شویم این‌ها تنها چند نمونه از طیف وسیع تجهیزات در صنعت نفت و گاز است که نیاز به روغن کاری مناسب دارند. نیازهای روانکاری خاص بر اساس نوع تجهیزات، شرایط عملیاتی و نوع روانکار مورد استفاده متفاوت خواهد بود. 

ویژگی روغن صنایع نفت و گاز

این روغن‌‌ها دارای ویژگی‌ها و خواص خاصی هستند که آنها را برای شرایط چالش برانگیز موجود در بخش نفت و گاز مناسب می‌سازد. برخی از ویژگی‌های کلیدی روغن‌‌های مورد استفاده در صنعت نفت عبارتند از: 

• پایداری در دمای بالا: صنعت نفت به دلیل عملکرد ماشین‌آلات و تجهیزاتی مانند دکل‌های حفاری، پمپ‌ها و کمپرسورها همچنین وجود محیط‌هایی با دمای بالا، به روغن‌‌هایی نیاز دارد که بتوانند ویسکوزیته و عملکرد خود را حتی در دماهای بالا حفظ کنند. 
• محافظت در برابر خوردگی: تجهیزات در صنعت نفت و گاز باید بتوانند در محیط‌های خورنده عملکرد مناسب داشته باشند، جایی که قرار گرفتن در معرض رطوبت و مواد شیمیایی مختلف می‌تواند منجر به خوردگی تجهیزات شود. بنابراین روغن‌‌ها باید دارای افزودنی‌های مقاوم در برابر خوردگی باشند تا از تخریب قطعات محافظت کنند.
• محافظت در برابر فشار شدید: بسیاری از عملیات صنعت نفت شامل بارهای سنگین و فشارهای زیاد است که می‌تواند منجر به شرایط اعمال فشار بین سطوح فلزی شود. روانکارها باید حاوی مواد افزودنی باشند که یک لایه محافظ را برای جلوگیری از تماس فلز با فلز و کاهش سایش تامین کنند. 
• مقاومت در برابر آب: در حفاری، روغن‌‌ها باید در برابر آب مقاوم باشند تا از شستشو جلوگیری شود و خاصیت روان‌کنندگی حتی در حضور آب و رطوبت حفظ شود.
• اکسیداسیون و پایداری حرارتی: روغن‌‌های مورد استفاده در صنعت نفت باید اکسیداسیون و پایداری حرارتی عالی داشته باشند تا بتوانند در برابر تخریب در دماهای بالا و محیط‌های غنی از اکسیژن مقاوم باشند. 
•  سازگاری با مهر و موم و واشر: روغن‌‌ها باید به گونه‌ای فرموله شوند که با انواع مختلف مهر و موم و واشرها که معمولاً در تجهیزات صنعت نفت استفاده می‌شوند، سازگار باشند. ناسازگاری می تواند منجر به نشت و کاهش کارایی تجهیزات شود.
•  خواص ضد کف: در کاربردهایی که هم زدن یا هوادهی رخ می‌دهد، درست مانند سیالات حفاری و سیستم‌های هیدرولیک، روغن‌‌ها باید دارای مواد افزودنی ضد کف باشند تا از تشکیل کف بیش از حد جلوگیری شود، زیرا این مورد می‌تواند اثربخشی روانکاری را کاهش دهد.
•  افزایش طول عمر روانکار: روغن‌‌های مورد استفاده در صنعت نفت باید برای فواصل طولانی مدت خدمات طراحی شوند و زمان خرابی و نیاز به تعمیر و نگهداری مکرر و استفاده مجدد را به حداقل برسانند. 
• سازگاری با مواد افزودنی: روغن‌‌ها در صنعت نفت اغلب نیاز به کارکردن همراه با افزودنی‌های مختلف اعم از بازدارنده زنگ‌زدگی و عوامل ضد‌سایش دارند. سازگاری با این افزودنی‌ها برای عملکرد کلی ضروری است. 

توجه به این نکته مهم است که الزامات خاص برای روغن‌‌ها در صنعت نفت بسته به کاربرد، نوع تجهیزات، شرایط عملیاتی و استانداردهای نظارتی در مناطق مختلف می‌تواند متفاوت باشد. بنابراین، تولیدکنندگان روانکاری که از نزدیک با شرکت‌های نفت و گاز همکاری می‌کنند در تلاش‌اند تا فرمول‌هایی را ایجاد کنند که این الزامات خاص را برآورده کند.

صنعت پتروشیمی 

صنعت پتروشیمی در تولید مواد شیمیایی و فرآورده های حاصل از نفت یا گاز طبیعی فعالیت می کند. خوراک اولیه مورد استفاده در صنعت پتروشیمی نفت خام و گاز طبیعی است که منابع غنی هیدروکربن هستند. به بیانی دیگر می‌توان گفت صنعت پتروشیمی بسیار نزدیک و وابسته به صنعت نفت است. صنایع پتروشیمی را می توان بر اساس نوع محصولات تولیدی و فرآیندهای مربوط به آن به دسته‌های بسیار گسترده‌ای تقسیم کرد. 

روغن‌کاری در صنعت پتروشیمی نیز جهت بهره‌برداری کارآمد و نگهداری تجهیزات نقش مهمی ایفا می‌کند. نقش روغن در این صنعت برای حفاظت تجهیزات، کاهش هزینه‌ها، بهره‌وری انرژی، اتلاف حرارت و کنترل آلودگی از اهمیت بالایی برخوردار است. 

پرکاربردترین روغن‌ها در صنعت پتروشیمی

 شایان ذکر است در اینجا تنها برخی از انواع پرکاربرد روغن‌ها ذکر شده است و تعیین روغن در صنعت پتروشیمی به عواملی مانند تجهیزات خاص، شرایط عملیاتی و استانداردهای صنعت بستگی دارد.

• سیالات انتقال حرارت: در برخی از فرآیندهای پتروشیمی، دماهای بالا یا مواد قابل اشتعال دخیل هستند. استفاده از سیالات انتقال حرارت با خواص مناسب، مانند نقاط اشتعال بالا و پایداری حرارتی، به کاهش خطرات مرتبط با این شرایط کمک می کند. از طرفی فرآیندهای پتروشیمی شامل هر دو مرحله گرمایش و سرمایش است. این سیالات به کنترل دقیق دما برای دستیابی به نرخ واکنش مطلوب و کیفیت محصول دخالت دارند.
• سیالات هیدرولیک: سیستم های هیدرولیک به طور گسترده ای برای کنترل و دستکاری تجهیزات در صنعت پتروشیمی استفاده می شود. آنها در فرایندهایی مانند باز کردن و بستن شیرها، کنترل حرکت ماشین آلات و تنظیم پارامترهای فرآیند به کار می روند.
• روغن های کمپرسور: فرآیندهای پتروشیمی اغلب به کمپرسورهایی نیاز دارند که در فشارهای بالا و در شرایط سخت کار کنند. روغن های کمپرسور برای مقاومت در برابر این محیط‌های سخت و روانکاری قابل اطمینان فرموله شده‌اند.
• روغن های توربین: در صنعت پتروشیمی از توربین ها در فرآیندهای مختلفی و تجهیزات دوّار استفاده می‌شود. انتخاب و نگهداری مناسب روغن توربین برای اطمینان از عملکرد روان و قابل اعتماد این دارایی ها، به حداقل رساندن زمان خرابی و به حداکثر رساندن راندمان و بهره وری کلی بسیار مهم است. 
• روغن‌های دنده: روغن‌دنده نقش مهمی در صنعت پتروشیمی ایفا می‌کند، به ویژه در ماشین‌آلات و تجهیزاتی که شامل چرخ دنده‌ها، یاتاقان‌ها و سایر اجزای مکانیکی است. روغن‌دنده یک روان‌کننده تخصصی است که برای روانکاری موثر و محافظت از چرخ دنده‌ها و اجزای مرتبط، تضمین عملکرد روان، به حداقل رساندن سایش و اصطکاک و افزایش طول عمر تجهیزات فرموله شده است.
• روغن های ترانسفورماتور: از این روغن ها در ترانسفورماتورهای الکتریکی برای عایق کاری و دفع حرارت استفاده می شود. آنها باید در دماهای بالا پایدار باشند و خواص دی الکتریک خوبی داشته باشند. 
• سیالات فلزکاری: شامل روغن های برش، روغن های شکل دهنده و خنک کننده های مورد استفاده در فرایندهای فلزکاری می‌باشد. این سیالات نقش مهمی در صنایع مختلف از جمله بخش پتروشیمی ایفا می کنند که در آن فرایندهای فلزکاری برای ساخت و نگهداری تجهیزات ضروری است.

تجهیزات و ماشین‌آلات صنعت پتروشیمی که به روغن‌کاری نیاز دارند

صنعت پتروشیمی به تجهیزات و ماشین‌آلاتی وابسته است که برای اطمینان از عملکرد روان به مصرف روغن مناسب نیاز دارند. در اینجا تنها چند نمونه از تجهیزات و ماشین‌آلات رایج در صنعت پتروشیمی لیست شده که در شرایط عملیاتی مختلف به روغن‌کاری مناسب نیاز دارند:

• پمپ‌ها: پمپ‌های گریز از مرکز، پمپ‌های جابجایی مثبت و انواع دیگر پمپ‌ها برای انتقال و گردش سیال استفاده می‌شوند. بلبرینگ‌ها، مهر و موم‌ها و قطعات دوّار داخل پمپ‌ها نیاز به روغن‌کاری دارند. 
• کمپرسورها: برای افزایش فشار گازها از کمپرسورهای هوا، کمپرسورهای گاز و کمپرسورهای تبرید استفاده می‌شود. روغن‌کاری برای یاتاقان‌ها، سیلندرها، پیستون‌ها و سایر اجزا ضروری است. 
• توربین‌ها: توربین های گاز، توربین های بخار و توربین های برق آبی برای تولید برق و سایر کاربردها در صنایع مختلف زیر مجموعه  پتروشیمی استفاده می‌شود. بلبرینگ‌ها، چرخ دنده‌ها و سایر قطعات چرخان این سیستم‌ها نیاز به روغن‌کاری دارند.
• مخازن تحت فشار: اجزای ضروری در صنعت پتروشیمی هستند که برای ذخیره، نگهداری و پردازش سیالات، گازها و مواد در فشارهای مختلف استفاده میشوند. آنها به گونه ای طراحی شده‌اند که فشارهای داخلی تولید شده توسط مواد ذخیره شده را به طور ایمن کنترل کنند. این مخازن دارای دریچه‌ها و سایر اجزای مکانیکی هستند که برای اطمینان از عملکرد روان و جلوگیری از سایش در این قطعات می‌توان از روغن‌ها استفاده کرد.
• مبدل‌های حرارتی: مبدل های حرارتی برای انتقال حرارت در فرآیندهای مختلف  استفاده می‌شوند. روغن کاری برای یاتاقان و سایر قطعات متحرک درون فن ها و موتورهای این مبدل‌ها مورد نیاز است.
•  میکسر و همزن: میکسر و همزن برای مخلوط کردن مواد شیمیایی استفاده می‌شود. روانکاری مناسب یاتاقان‌ها و آب‌بندی‌ها برای عملکرد کارآمد ضروری است. 
• برج‌ها و ستون‌ها: برج ها و ستون ها در صنعت پتروشیمی عمدتاً برای جداسازی، تقطیر و سایر فرآیندهای شامل سیالات، بخارات و گازها استفاده می شوند. این تجهیزات اغلب دارای دریچه‌ها و محرک‌های مختلفی هستند که جریان سیالات درون تجهیزات را کنترل می کنند. برای اطمینان از عملکرد بهینه و جلوگیری از سایش، می توان روانکارها را روی این قطعات اعمال کرد.
• سانتریفیوژها: سانتریفیوژها جامدات را از مایعات یا مایعات با چگالی متفاوت را از هم جدا می‌کنند. بلبرینگ‌ها و قطعات دوار این دستگاه‌ها نیاز به روغن‌کاری دارند. 
• نوار نقاله: نوار نقاله مواد را در داخل تاسیسات حمل میکند. بلبرینگ، زنجیرها و غلتک‌ها در این ابزارها برای اطمینان از حرکت روان نیاز به روان‌کاری دارند.
• خشک‌کن‌های خلا: ابزار ارزشمندی برای خشک کردن مواد حساس به حرارت در شرایط کنترل شده هستند. آنها از تخریب حرارتی جلوگیری می‌کنند و اجازه می‌دهند رطوبت یا مواد فرار در دماهای پایین‌تر حذف شوند. برخی انواع این خشک‌کن‌ها دارای اجزای خاصی مانند درام‌های چرخان یا همزن‌ها هستند. برای اطمینان از عملکرد روان این قطعات و جلوگیری از سایش ناشی از اصطکاک می‌توان از روغن‌های روانکار استفاده کرد.
• راکتورها: راکتورها مخازنی هستند که برای واکنش‌های شیمیایی استفاده می‌شوند. سیستم‌های همزن و سایر قطعات متحرک داخل راکتورها نیاز به روان‌کاری دارند. از جمله این راکتورها می‌توان به راکتور همزن اشاره کرد. این راکتورها برای تسهیل واکنش‌های شیمیایی کنترل شده با ارائه اختلاط کارآمد و کنترل دما طراحی شده‌اند.
• سنگ‌شکن و آسیاب: سنگ‌شکن و آسیاب برای کاهش اندازه مواد استفاده می‌شود. بلبرینگ و قطعات متحرک این دستگاه‌ها برای جلوگیری از سایش نیاز به روغن‌کاری مناسب دارند. 
• کوره‌های دوار: برای فرایندهایی مانند خشک‌کردن و تکلیس استفاده می‌شود. غلتک‌ها و چرخ دنده‌های این دستگاه‌ها برای پشتیبانی نیاز به روغن‌کاری دارند.