همه چیز درباره کارکرد روغن موتور

کارکرد روغن موتور چیست؟

برای درک بهتر این که روغن موتور چه کار می‌کند، مهم است بدانید چرا از آن استفاده می‌شود:

• کاهش اصطکاک و سایش: رایج‌ترین و ضروری‌ترین عملکرد روغن موتور به حداقل رساندن اصطکاک و سایش بین قطعات است. روان‌کننده‌ها یک لایه روغن روی سطوح فلزی تشکیل می‌دهند تا اصطکاک را کاهش دهند. کاهش اصطکاک از گرم شدن و سایش بر روی سطوحی مانند یاتاقان موتور جلوگیری می‌کند.
• تمیز نگه‌داشتن: تمیز نگه داشتن قطعات موتور یکی دیگر از وظایف اصلی روغن موتور است. برای حفظ پاکیزگی داخلی، روغن موتور آلاینده‌ها را در سیال معلق می‌کند و از چسبیدن آلاینده‌ها به اجزای موتور جلوگیری می‌کند. روغن‌های پایه به کار رفته در این محصولات دارای درجه حلالیت متفاوتی هستند که در ایجاد پاکیزگی داخلی موتور نقش دارند. منظور از حلالیت توانایی یک سیال برای حل کردن آلاینده‌های  جامد، مایع یا گاز است.
• خنک کردن: کاهش اصطکاک گرما را در قطعات متحرک به حداقل می‌رساند و این امر دمای عملکرد کلی تجهیزات را کاهش می‌دهد. روان‌کننده‌ها همچنین گرما را از سطوح تماس جذب  و آن را به مکانی برای پراکندگی ایمن مانند مخزن روغن منتقل می‌کنند. قابلیت انتقال حرارت به ویسکوزیته روغن پایه بستگی دارد. روغن‌های سبک‌تر تمایل دارند گرما را با سهولت بیشتری منتقل کنند.
• ایجاد مهر و موم: روغن موتور در مکان‌هایی مانند محفظه احتراق به عنوان یک مهر و موم دینامیک عمل می‌کند. این ویژگی کمک می‌کند تا حلقه‌های پیستون در برابر دیواره سیلندر محکم بمانند تا از آلودگی روغن توسط گازهای خروجی داغ جلوگیری شود و فشرده‌سازی موتور به حداکثر برسد. یک مهر و موم خوب همچنین به جلوگیری از خروج روغن از محفظه احتراق کمک می‌کند که در کاهش مصرف روغن نقش دارد.
• کاهش شوک: یکی دیگر از وظایف اصلی روغن موتور، مهار ضربه شوک مکانیکی است. یک فیلم روان‌کننده قوی می‌تواند در برابر پارگی مقاومت کند. با کاهش ضربه مکانیکی به قطعات، سایش و نیروهای آسیب‌رسان به حداقل می‌رسد و طول عمر کلی قطعه افزایش می‌یابد. یک مثال عالی از شوک میرایی روغن موتور در جعبه دنده موتور سیکلت است. اگر روغن ویسکوزیته خود را از دست بدهد و نتواند یک لایه قوی و ضخیم روی دنده‌ها تشکیل دهد، می‌تواند منجر به تعویض با صدای بلند و نامرتب شود که این مطلوب هیچ راننده‌ای نیست.
• جلوگیری از خوردگی: یک روغن موتور خوب باید توانایی جلوگیری یا به حداقل رساندن خوردگی اجزای داخلی را داشته باشد. برای انجام این کار روغن یا از نظر شیمیایی محصولات خورنده را خنثی می‌کند یا مانعی بین اجزا و مواد خورنده ایجاد می‌کند.
• انتقال انرژی: از آنجایی که روان‌کننده‌ها تراکم‌ناپذیر هستند، می‌توانند به عنوان یک واسطه انتقال انرژی مانند تجهیزات هیدرولیک یا بالابرهای سوپاپ در موتور خودرو عمل کنند. سیستم‌های زمان‌بندی متغیر سوپاپ در بسیاری از موتورهای جدیدتر نیز از روغن موتور به‌عنوان سیال هیدرولیک برای فعال کردن اجزا استفاده می‌کنند. این حیاتی است که روغن تمیز بماند و ویسکوزیته را حفظ کند تا به اندازه کافی بتواند این نقش را ایفا کند.

نقش فیلترهای روغن در کارکرد روغن موتور چیست؟

انواع مختلفی از آلاینده‌ها وجود دارند که می‌توانند وارد روغن موتور شوند و اکثر آنها پتانسیل تخریبی دارند. این‌ها شامل آب، گلیکول، سوخت، روغن نامناسب، کثیفی، زباله‌های ناشی از سایش و غیره است. آلاینده‌های جامد به طور کلی به عنوان مخرب‌ترین آلاینده‌ها شناخته می‌شوند. فیلتر روغن یک جز ضروری در سیستم روغن‌کاری موتور احتراق داخلی است که وظیفه اصلی آن حذف آلاینده‌ها و ناخالصی‌ها از روغن موتور هنگام گردش در موتور است. فیلتر روغن نقش مهمی در حفظ پاکیزگی و کارایی روغن موتور دارد که به نوبه خود به محافظت از اجزای داخلی موتور و افزایش عمر آن کمک می‌کند. نحوه عملکرد فیلتر روغن به شرح زیر است:

• فیلتراسیون: همانطور که روغن موتور از طریق موتور پمپ می‌شود، آلاینده‌ها و ذرات مختلفی مانند خاک، قطعات فلزی، رسوبات کربن و لجن را با خود حمل می‌کند. فیلتر روغن به طور استراتژیک در مسیر گردش روغن قرار می‌گیرد و با یک محیط فیلتر که معمولاً از کاغذ چین‌دار، الیاف مصنوعی یا ترکیبی از مواد طراحی شده، این آلاینده‌ها را به دام می‌اندازد.
• حذف آلاینده: هنگامی که روغن از فیلتر عبور می‌کند، محیط فیلتر ذرات نامطلوب را می‌گیرد و در حالی که اجازه می‌دهد روغن تمیز از آن عبور کند، ذرات نامطلوب را حفظ می‌کند. این فرآیند به طور موثر ناخالصی‌ها را از روغن حذف و از گردش آنها در موتور و ایجاد آسیب جلوگیری می‌کند.
• حفظ کیفیت روغن: با حذف آلودگی‌ها، فیلتر روغن به حفظ کیفیت روغن موتور کمک می‌کند. روغن تمیز برای کاهش اصطکاک، خنک کردن موتور و جلوگیری از سایش و پارگی اجزای حیاتی موتور بسیار مهم است.
• تعویض فیلتر: با گذشت زمان، محیط فیلتر با آلاینده‌های به دام افتاده اشباع می‌شود و کارایی آن کاهش می‌یابد. بنابراین برای اطمینان از حفاظت مداوم از موتور، لازم است فیلتر روغن را به طور مرتب تعویض کنید.

فیلترهای روغن در انواع و اندازه‌های مختلف برای طراحی و کاربردهای مختلف موتور وجود دارند. دو دسته اصلی فیلترهای روغن وجود دارد:

• فیلترهای روغن چرخشی: رایج‌ترین نوع فیلتر روغن هستند. آنها معمولا یک قوطی استوانه‌ای با رزوه‌هایی هستند که روی بلوک موتور پیچ می‌شوند. تعویض فیلترهای چرخشی در طول تعمیر و نگهداری معمولی نسبتاً آسان است.
• فیلترهای روغن کارتریج: در برخی از موتورها، به ویژه موتورهای قدیمی یا بزرگتر، فیلتر روغن از یک عنصر فیلتر قابل تعویض تشکیل شده است که در داخل محفظه فیلتر دائمی قرار دارد. عنصر فیلتر کارتریج در هنگام سرویس فیلتر جدا شده و جایگزین می‌شود.

تعویض منظم فیلتر روغن همراه با روغن موتور برای حفظ سلامت و عملکرد موتور ضروری است. غفلت از تعویض فیلتر روغن مسدود شده یا ناکارآمد می‌تواند منجر به کاهش جریان روغن، روغن‌کاری و آسیب احتمالی به موتور شود. بنابراین پیروی از توصیه‌های سازنده برای تعویض روغن و فیلتر ضروری است تا اطمینان حاصل شود که موتور شما کارایی و دوام بیشتری دارد.