روانکارهای مصنوعی و معدنی در صنعت کاربرد گسترده‌ای دارد. به‌ویژه در صنعت خودروسازی از آن بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. با استفاده از آنها اصطکاک بین دو سطح را کاهش می‌دهند. این روانکارها تفاوت‌هایی با هم دارند. انواع آنها شامل روانکارهای جامد، مایع و گاز می‌شوند. از روانکارها می‌توان به روغن موتورهای مصنوعی و معدنی اشاره کرد. روغن موتورهای معدنی طبیعی هستند اما روغن موتورهای مصنوعی با فرمول‌های شیمیایی به‌دست می‌آیند. ما در مطلب امروز قصد داریم به تفاوت این دو نوع از روانکارها بپردازیم. اگر شما هم به موضوع امروز علاقمند هستید با ما تا پایان مطلب همراه باشید.
روانکار مصنوعی چیست؟
روانکارهای مصنوعی برای موتورهایی طراحی شده‌اند که کارایی بالایی دارند. برای تولید این محصولات، تحولات شیمیایی پیچیده‌ای صورت می‌گیرد. آنها روی نفت خام حفاری می‌شوند یا با استفاده از مولکول‌هایی که از قبل انتخاب شده‌اند، به‌دست می‌آیند. ناخالصی در این روغن‌ها کمتر از روغن‌های معدنی است. در آن از افزودنی‌های خاصی استفاده می‌شود که کمک می‌کنند موتورها در برابر سایش، اکسیداسیون، خوردگی یا کف محافظت شوند یا اثرات شوینده یا پخش‌کنندگی به‌وجود بیاورند. این گونه روانکارها به دلیل داشتن خصوصیات خاصی مانند پایداری در شرایط آب و هوایی مختلف، مقاومت در برابر فشار و حرارت، حفظ رطوبت و … در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.
روانکار معدنی چیست؟
روانکار معدنی، محصولی است که از پالایش نفت خام حاصل می‌شود. در طول فرآیند تولید آن، آلاینده‌های طبیعی و هیدروکربن‌های غیرضروری از بین می‌روند. روغن‌های معدنی برای مدل‌های خودروهایی مناسب است که قدیمی‌تر هستند و برای کارکردن به روان کننده‌هایی احتیاج دارند که از تکنولوژی کمتری بهره برده است. همچنین به دلیل داشتن ترکیبات طبیعی ممکن است شامل آلودگی‌های زیادی باشند و به سرعت اکسیده شده و در شرایط حرارت و فشار بالا قابل تجزیه هستند.
این روانکارها ارزان‌تر هستند و برای مدیران ناوگان و رانندگان، گزینه مناسبی محسوب می‌شوند. روغن‌های معدنی در موتورها نسبت به روغن‌های مصنوعی آهسته‌تر جریان پیدا می‌کنند و مصرف سوخت را افزایش می‌دهند و در عملکرد خودرو تاثیر می‌گذارند. این روغن‌ها باید زودتر از نوع مصنوعی تعویض شوند. انتخاب آنها بستگی به سازنده خودروی شما دارد. اگر سازنده خودروی شما این روغن را برای اتومبیل پیشنهاد دهد، این روغن می‌تواند روان‌کاری باکیفیت‌تری نسبت به روغن‌های مصنوعی ارائه کند.
تفاوت روانکارهای مصنوعی و معدنی
تفاوت روانکارهای مصنوعی و معدنی را می‌توان با توجه به موارد زیر برشمرد:
- ماده اولیه: ماده اولیه در روانکارهای مصنوعی، روغن پایه و مواد افزودنی دیگر است. در ترکیب روغن پایه یک ماده نفتی وجود دارد که تولید آن به سه روش امکان‌پذیر است. روش اول آن به برش‌دهی مواد نفتی مربوط می‌شود و در روش دوم، روغن‌هایی که قبلا مورد استفاده قرار گرفته‌اند یا قدیمی هستند تصفیه و بار دیگر قابل استفاده می‌شود. تولید این روانکارها در روش سوم به صورت مصنوعی انجام می‌گیرد. هم اکنون برای تهیه روغن پایه از روش برش‌دهی مواد نفتی بهره می‌برند. مواد افزودنی آن، مواد مرغوبی هستند که به روغن پایه افزوده می‌شوند تا خواص شیمیایی و فیزیکی متفاوتی پیدا کنند. روانکارهای معدنی مستقیما از نفت خام به‌دست می‌آیند. روغن‌های معدنی در دو‌نوع بدون افزودنی و روغن معدنی با مواد افزودنی تولید می‌شوند.
- ویژگی‌های فیزیکی: روانکارهای مصنوعی از ویژگی‌هایی همچون پایداری در دمای بالا، استحکام و مقاومت بالا در برابر سایش، خوردگی و پایداری در برابر کارهای سخت برخورداراند. روانکارهای معدنی از ویژگی‌هایی همچون پایداری در شرایط کاری سخت و قابلیت جذب بیشتر نسبت به روانکارهای مصنوعی و البته پایداری در دمای بالا بهره می‌برند. استفاده از روغن معدنی محدودیت‌هایی دارد. در واقع این روغن‌ها بر اساس شرایط کاری و افزودنی و کیفیت روغن پایه با هم فرق دارند.
- استفاده در موتورهای مختلف: روانکارهای مصنوعی پیچیدگی بیشتری دارند و از طرفداران زیادی برخوردار هستند. این محصول برای خودروهای جدیدتر کاربرد دارد به‌طوری که از ۵ خودرو ۴ خودرو از روغن موتور مصنوعی بهره می‌برند. این محصول گزینه مناسبی برای خودروهایی مانند بنز است. اما روانکارهای معدنی از سادگی بیشتری برخوردار هستند ولی از لحاظ سطح کیفی پایین‌تر از روانکار مصنوعی است؛ به همین دلیل، قیمت پایین‌تری هم دارند. بعضی از سازندگان خودروهای جدید توصیه می‌کنند از این روانکار برای خودروی جدید استفاده نکنید.
- قیمت: از لحاظ قیمت به علت اینکه روانکارهای مصنوعی پیچیدگی بیشتری دارند، روغن پیشرفته‌تری نسبت به روغن معدنی محسوب می‌شوند و تولید آن، هزینه بیشتری دارد؛ در نتیجه نسبت به روانکار معدنی گران‌تر است.
کاربردها
انواع روانکار مصنوعی و معدنی وظیفه دارند اصطکاک بین سطوح را کاهش دهند. کاربردهای دیگر آنها عبارت است از:
- از خرده شدن یا زنگ زدگی سطح فلزات جلوگیری می‌کنند.
- سطوح و ذرات ناخالص روی آنها را پاک می‌کنند.
- جلوی رسوب‌زدگی روی قطعات سیستم‌ها را می‌گیرند.
- سیستم را آب‌بندی می‌کنند.
- قدرت و انرژی هیدرولیکی را انتقال می‌دهند.
- سیستم را خنک می‌کنند و مانع افزایش دمای قطعات می‌شوند.
مزایا و معایب
استفاده از هر کدام از روانکارهای معدنی و مصنوعی مزایا و معایبی دارد. از مزایای روانکارهای معدنی می‌توان به قیمت ارزان آن اشاره کرد. از معایب این روانکار کیفیت پایین آن است. این روانکارها در دماهای بالا که احتمال اکسیداسیون وجود دارد، لجن یا اسید تولید می‌کنند. همچنین ویسکوزیته آن در دمای بالا به‌طور قابل ملاحظه‌ای کاهش پیدا می‌کند.
در مقابل روانکار مصنوعی هم مزایایی دارد. از جمله اینکه عملکرد بهتری نسبت به روانکار معدنی داشته و عمر طولانی‌تری دارد، همچنین برای دمای بالا و پایین مورد استفاده قرار می‌گیرد. از معایب آن قیمت بالای آن است؛ علاوه بر این اگر به‌درستی استفاده نشود به‌راحتی تجزیه می‌گردد.
سخن پایانی
روانکار مصنوعی و معدنی برای جلوگیری از اصطکاک بین دو سطح استفاده می‌شود. کاربرد هر دو روانکار مانند هم است؛ اما آنچه که اهمیت دارد انتخاب روانکار مناسب برای خودروی شماست. معمولا روغن معدنی برای ماشین‌های کلاسیک و قدیمی و روغن مصنوعی برای خودروهای مدرن کاربرد دارد. ما در مطلب امروز به تفاوت روانکارهای مصنوعی و معدنی پرداختیم. اگر به اطلاعات بیشتری راجع به این روانکارها نیازمند هستید توصیه می‌کنیم با کارشناسان ما ارتباط بگیرید.
سوالات متداول
روانکارهای مصنوعی و معدنی تفاوت‌هایی دارند. از جمله اینکه روانکار معدنی کیفیت پایین‌تری دارد اما ارزان‌تر از روانکار مصنوعی است. در مقابل میزان ناخالصی در روانکارهای مصنوعی کمتر از معدنی بوده و روان‌تر و ماندگارتر است.
روانکار معدنی از نفت خام به‌دست آمده است اما روانکار مصنوعی از ترکیبات شیمیایی حاصل شده است.
بله. روانکارهای مصنوعی و معدنی در تمامی نوع موتورها از جمله خودروها، هواپیماها، قایق‌ها و دیگر وسایل حمل و نقل قابل استفاده هستند. با این حال، بسته به موتور و کاربرد خاص، نوع و مشخصات مناسبی از روانکار باید انتخاب شود.
بله. روانکارهای مصنوعی و معدنی همچنان در موتورهای الکتریکی نیز استفاده می‌شوند. این روانکارها به عنوان یک قطعه کلیدی در سیستم خنک‌کننده موتور الکتریکی عمل می‌کنند و به منظور کاهش دمای موتور و افزایش عمر و کارایی آن استفاده می‌شوند.
خیر. عملکرد آنها در دمای پایین یا بالا متفاوت است. روانکار معدنی جریان آهسته‌تری از نوع مصنوعی دارد. روانکارهای مصنوعی در دماهای بالاتر از 120 درجه سانتی‌گراد قابل استفاده نیستند، در حالی که روانکارهای معدنی می‌توانند در دماهای بسیار بالا (تا 2000 درجه سانتی‌گراد) مانند فرایندهای صنعتی استفاده شوند. همچنین، روانکارهای مصنوعی در دماهای پایین‌تر از 40- درجه سانتی‌گراد مناسب نیستند، در حالی که روانکارهای معدنی به طور معمول در دماهای پایین‌تر از 50- درجه سانتی‌گراد هم عملکرد خوبی دارند.
